Uzdrowisko

19 października, 2012

Otwarcie: 19.10.2012, godz. 18:00
22.10.2012 – 30.11.2012

Marek Chlanda od ponad trzech dziesięcioleci swoje dzieła prezentuje w formie unikalnych  konstrukcji, budowanych z wieloelementowych zestawów (głównie obrazów, rysunków, rzeźb, obiektów), które znajdują odniesienia do różnych cytatów, czerpanych z tradycji: kultury, historii, sztuki, literatury, filozofii, opatrywanych komentarzami artysty. W tym gromadzeniu aforyzmów, fragmentów myśli, cytatów i zapisków przemyśleń nie ma jakiejś ustalonej hierarchii użyteczności czy chronologii. Również  relacja warstwy wizualnej prac Chlandy w stosunku do strony semantycznej i werbalnej ma tu charakter iluminacyjny, a nie ilustracyjny. W tym uczynieniu widocznym myśli, komentarze i cytaty nabierają jakości „rozbłysku” – jak określał Wojciech Suchocki. Unikając dosłowności, na rzecz tajemniczości i aluzyjności, udaje się autorowi zachować autonomię obu sposobów wypowiedzi, tak że komentarze nie determinują bezwzględnie naszej próby odczytania znaczeń. Jaromir Jedliński pisał, że: Metoda pracy Chlandy polega na operowaniu analogiami. Treść tej pracy stanowią dociekania na temat stosunku pomiędzy oryginałem, a kopią, między zjawiskiem a wizerunkiem, rysunkiem wewnętrznym a zewnętrznym, realnością a ułudą. Analogiczność różnych czasów, miejsc, odczuć, myśli, emocji, a także pokrewieństwo tożsamości wyznacza kroki artysty w tym postępowaniu. Sam autor mówił, że „zajmuje się realizacją tez wizualnych”, gdzie np. w odniesieniu do obrazu, dany wizerunek poprzez jego indywidualne odczucie widzialności i myśli ulega wzbogaceniu. Prezentowane w Galerii Foksal Uzdrowisko to efekt części pracy Chlandy z lat 2011-2012. Silniej niż w poprzednich realizacjach ukazuje ono strategię postępowania twórcy, swoistą terapię w realizacji życia i pracy w dzisiejszym świecie sztuki.

Uzdrowisko, 2011–2012 – jak pisze artysta – składa się z 253 obrazów na płótnie i papierze (w tym kilka obiektów przestrzennych powiązanych z obrazami) ułożonych w 34 fragmenty. Niniejsza prezentacja (wystawa + publikacja) to Foksalowa, mała wersja Uzdrowiska na delegacji.

Zdanie oznajmujące: pracuję nad formą życia za pomocą sztuki – ma szereg konsekwencji: uznaję sztukę za narzędzie a dzieła za instrumenty służące, pomagające, leczące. I wystarczy je potraktować jako przedłużenie ciała aby pojąć ich hybrydalne własności: wzmacniają i prześwietlają sensacyjność ciągłych przemieszczeń podmiotu i przedmiotu.

Każdy fragment „Uzdrowiska” jest raczej argumentem, dowodem na rzecz prowadzenia ćwiczeń i badań, które pokazują pewną metodę (pracy i życia). Sam bym jej nie wymyślił, jestem dłużnikiem oraz na tyle na ile potrafię rywalem Cézanna’a (studiów góry św. Wiktorii), Wróblewskiego (serii monotypii z 1957 roku), Grotowskiego (spektakli „Akropolis” i „Apocalypsis cum Figuris”). Pracę tych trzech gigantów warto podjąć z jednoczesnym „zapomnieniem” czy wręcz pominięciem ich ukończonego dzieła. Chodzi przede wszystkim o ich modus operandi, coś porównywalnego do badań podstawowych różniących się od badań zaawansowanych ukierunkowaniem, skalą i… nieprzewidywalną skutecznością.

Marek Chlanda urodził 12 listopada 1954 r. w Krakowie. Studiował na Wydziale Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, dyplom uzyskał w 1978 r. W latach 1980-82 był pedagogiem macierzystej uczelni, a następnie w Bergen (1983–84) prowadził tzw. Podróżującą Akademię. W latach 1986–88 był wykładowcą na Uniwersytecie Śląskim w filii w Cieszynie. Jest laureatem m.in. Nagrody im. Nowosielskich.  Wystawa Uzdrowisko w Galerii Foksal jest jego piątą ekspozycją w tym miejscu.