Rysunki i Dźwięk

29 czerwca, 2010

Otwarcie: 29.06.2010, godz. 18:00
2.07.2010 – 20.08.2010
Kuratorzy: Martin Dostál, Lech Stangret
Organizatorzy: Galeria Foksal, Fundacja Dominik Art. Project
Współorganizator: Czeskie Centrum
Honorowy Patronat: Ambasador Republiki Czeskiej Pan Jan Sechter

Ekspozycja Milana Grygara w Galerii Foksal to pierwsza od wielu lat prezentacja dorobku tego artysty w Polsce. Poprzednia miała miejsce w 1974 roku w Muzeum Sztuki w Łodzi. Wtedy to na zaproszenie Ryszarda Stanisławskiego w przestrzeni łódzkiego Muzeum odbył się pokaz prac oraz performance Milana Grygara. Nie przez przypadek bowiem została przywołana właśnie ta wystawa z 1974. Pokaz w Galerii Foksal będzie skupiał się przede wszystkim na przybliżeniu tej fazy twórczości artysty (koniec lat sześćdziesiątych i początek lat siedemdziesiątych). Okres ten jest uważany za jeden z najważniejszych i najbardziej pionierskich w artystycznych poszukiwaniach Milana Grygara. Na wystawie zostanie zaprezentowana dokumentacja z najważniejszych akcji Grygara z lat 1969, 1973, 1982. Prezentacja multimedialna będzie dopełniona zdjęciami z tych wydarzeń, a także Akustycznymi Rysunkami i Rysunkami/Partyturami z tego okresu.

Wystawa Milana Grygara wpisuje się w pewien szczególny sposób w historię Galerii Foksal z lat 70. Próba zorganizowania w tym czasie prezentacji dzieł artystów z dawnej Czechosłowacji spotkała się z odmową ówczesnych peerelowskich władz. Paradoksalnie zgadzano się na pokazy w galerii twórców z zachodniej Europy i USA, ale nie na kontakty z artystami z tzw. „bratnich krajów socjalistycznych”. Te zarezerwowane były jedynie dla dużych, oficjalnych instytucji. W Galerii Foksal urządzono pomimo to nieoficjalny (bez zaproszeń i ogłoszeń) pokaz prac czechosłowackich twórców, w tym – Milana Grygara. Teraz po ponad 40 latach nadrabiając zaległości przypominamy zarazem i tamte zdarzenia badaczom „białych plam” w historii sztuki w Polsce lat 70.

Milan Grygar (ur. 1926) Nestor sztuki czeskiej, zaliczany do panteonu sztuki środkowoeuropejskiej. W swojej twórczości eksploruje relacje miedzy obrazem, dźwiękiem i przestrzenią. Około 1965 roku zaprzestał pracy nad swoim malarstwem abstrakcyjnym i zaczął tworzyć akustyczne rysunki i wydarzenia rysunkowe, w których zapisane dźwięki stanowiły równie ważną część jak elementy wizualne. Prace te określał mianem „partytury”, co ciekawe wiele z nich zostało przekazanych do wykonania profesjonalnym muzykom. Jak podkreśla Martin Dostál: Wiele z tych prac zostało wykonanych na koncertach w Czechach, w Europie oraz w Stanach Zjednoczonych. W tym czasie Milan Grygar był, obok Johna Cage’a, jednym z pionierów w dziedzinie wykorzystania dźwięku w sztuce. W latach 60. i 70. miały miejsce jedne z jego najważniejszych performance’ów, w czasie których pogłębiał i prezentował zależności między dźwiękiem, a sztukami wizualnymi. Odbyły się one w znaczących instytucjach takich miast jak Brno (1968; 1973), Łódź (1974), Praga (1985), Gandawa (1986). Jego prace, rysunki oraz partytury, którym często towarzyszą nagrania muzyczne były prezentowane na licznych wystawach w Czechach oraz poza granicami kraju, m.in. w Drawing Center w Nowym Jorku (2001).

Projekt dofinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Wystawa jest realizowana w ramach projektu „Czeski Sen – Świadomy Sen” organizowanego przez Fundację Dominik Art Projects.