Zbigniew Gostomski

March 21, 2006

Opening: 21.03.2006, 6.00 pm
22.03.2006 – 20.04.2006

Każda wystawa prac Zbigniewa Gostomskiego przygotowywana przez artystę jest wydarzeniem niezwykłym. I nie jest najważniejszym czy pokazuje on jedynie swoje najnowsze dzieła czy prace starsze. Istotny jest kontekst, w jakim one się pojawiają i przestrzeń, w której zaistniały. Nie może budzić to szczególnego zdziwienia w przypadku autora obrazów otoczenia, ale bynajmniej nie chodzi tu o nowe environment, ale o integralność przedmiotów ekspozycji układających się w jedną spójną całość, w której poszczególne obiekty oddziaływują wzajemnie na siebie tworząc nowe znaczenia i treści.
Punktem wyjścia aktualnego pokazu w Galerii Foksal jest obraz namalowany przez artystę na niezrealizowaną ekspozycję poświęconą pamięci Ryszarda Stanisławskiego. Gostomski składa swym dziełem hołd wieloletniemu przyjacielowi, dyrektorowi Muzeum Sztuki w Łodzi, jednocześnie nawiązując do idei samego twórcy tegoż muzeum – Władysława Strzemińskiego. Dla Strzemińskiego aktywność artystyczna łączyła się nierozerwalnie z imperatywem zgłębienia historii sztuki i zmierzenia się z nią. Traktował tradycję jak materiał dla aktualnej twórczości. Jednocześnie dla twórcy unizmu podstawą była świadomość płaskości i dosłowności malarskiego płótna. Gostomski akcentuje te aspekty myśli Strzemińskiego. Podkreśla unikalny charakter zawieszonego frontalnie obrazu, nobilitując go do rangi, wymagającego szczególnej ochrony muzealnego, historycznego obiektu. Równocześnie organizuje przestrzenie we wszystkich trzech pracach na zasadzie układów matematycznych, ukazując z pełną wyrazistością odwieczny konflikt płaskości malarskiej płaszczyzny z jakąkolwiek przestrzennością.
Równolegle w pokazywanych dziełach, malowanych w latach 2000 – 2004, rozstrzyga zagadnienia koloru, nurtujące od dawna jego malarstwo. W centralnie zawieszonym obrazie uzyskuje zamierzony efekt kolorystyczny kładąc w czystej postaci czerń, róż angielski, caput mortum i w jednym przypadku biel. Używając caput mortum, Gostomski z jednej strony przywołuje tradycyjną technikę (szczególnie często stosowaną w XVI i XVII w.) polegającą na tym, że malarze, aby uzyskać głębię czerni dawali czerwony lub brązowy podkład, z drugiej zaś rozszerza horyzont możliwości różnej interpretacji swej pracy. Caput mortum zwany jest też niekiedy brązem mumii – od koloru bandaży egipskich mumii. Caput mortem to także symbol alchemiczny Templariuszy zwany martwą głową, symbolizującą śmiertelne życie. Dziś pod nazwą Caput Mortem można kupić pierścień z motywem trzech czaszek, bardzo popularny w subkulturze gothicu.
Wszystkie trzy prace zbudowane zostały na tym samym matematycznym układzie 3 do 4, ale obrazy mają inną formę i wewnętrzną architekturę. Każdy jest bowiem wynikiem indywidualnej decyzji artysty, której nie sposób zamknąć w purystycznej regule. Mają też różną kolorystykę (również tworzoną na podobnym schemacie), która w zestawieniu w jednej przestrzeni nabiera nowych wartości walorowych.
Dla Zbigniewa Gostomskiego zjawisko koloru jest konkretem związanym nierozerwalnie z malarstwem pikturalnym, którego osobiście końca nie przewiduje, skoro istnieje pigment.
I tę sentencję, przedstawioną we właściwej mu ironicznej formie również znajdziemy na wystawie.

Zbigniew Gostomski urodził się w 1932 roku w Bydgoszczy, studiował na Wydziale Malarstwa w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, w pracowni prof. Michała Byliny w latach 1953-1959. Z warszawską uczelnią związany jest od czasu studiów aż do dziś, ostatnio pracował jako profesor na Wydziale Malarstwa.
Z Galerią Foksal związany jest od jej powstania, będąc współtwórcą wielu niepowtarzalnych inicjatyw artystycznych. W murach Galerii miały miejsce jego następujące wystawy indywidualne: 1967- Environment, 1968- System II, 1970- It Begins in Wrocław, 1971- System III, 1972- Konstrukcja, 1973- Trójkąt Pascala, 1974- ,1,2,3,4,5,6,7,8,9,(10), 1975- ­Tkanina, 1976- Z powodu odczytu o niczym Johna Cage’a, 1981- Draperie malowane, 1984- Trzy Krzyże, 1988- Wie grun sind deine Blatter, 1991­- Utrwalacz władzy oraz ostatnio w 2002 r. Przez ponad dwadzieścia lat był aktorem w teatrze Cricot 2 Tadeusza Kantora. Artysta jest jednym z założycieli Galerii Foksal i uczestnikiem pierwszej wystawy w galerii otwartej 1 kwietnia 1966 r.